Var là gì mà cánh báo chí, người hâm mộ bóng đá lâu năm bàn tán, tranh luận về chúng nhiều đến thế? Hiểu đơn giản công nghệ này sẽ hỗ trợ trọng tài giám sát trận đấu một cách hiệu quả. Cùng VZ99 khám phá kỹ hơn về Var và những câu chuyện lý thú đằng sau nhé!
Var là gì?
Để biết Var là gì, chúng ta cần từ tìm hiểu từ tác giả của chúng, được áp dụng bao giờ và phục vụ cho mục đích gì. Tất cả thông tin tổng quan, chính xác về hệ thống hỗ trợ trọng tài được VZ99 truyền tải dưới đây.
Nguồn gốc của Var
Var được đồn đoán sẽ đưa vào thế giới bóng đá từ những năm 2012. Nhưng mãi đến 2018, Hiệp hội Bóng đá Quốc Tế (IFAB) mới chính thức công khai hệ thống này. Từ việc thử nghiệm ở các trận giao hữu quy mô nhỏ, cho đến hàng loạt giải đấu đình đám về sau như: World Cup, Euro, Ngoại Hạng Anh, Laliga, Series A,…
Hiểu đơn giản Var kết hợp nhiều công nghệ giám sát hiện đại lại với nhau, bao gồm: Máy quay độ nét cao, các cảm biến đặt trong trái bóng hoặc cầu môn. Như vậy ngoài tổ trọng tài chính hoạt động trên sân, một trận đấu sẽ xuất hiện thêm các trọng tài phụ phụ trách phòng điều khiển.
Chức năng chính của công nghệ Var là gì?
Có thể nói Var ra đời đã giảm bớt gánh nặng lên vai “Vị vua áo đen”, bởi những công nghệ hỗ trợ tiên tiến như:
- Giám sát việt vị: Các tình huống việt vị cực kỳ nhạy cảm sẽ trở nên rõ ràng, minh bạch hơn với công nghệ máy quay siêu nét. Var có khả năng nhận diện chi tiết đến từng bộ phận cầu thủ, ví dụ: Cùi chỏ của một tiền đạo đã vươn ra trước so với hậu vệ đối phương đứng cuối cùng (Lỗi việt vị).
- Công nhận/huỷ bỏ bàn thắng: Kết hợp giữa chip cảm biến đặt ở tâm bóng, 3 thanh cầu môn để xác nhận bóng đá đi vào lưới hay chưa.
- Đánh giá mức nghiêm trọng của pha phạm lỗi: Các tình huống chơi xấu, đánh nguội, tiểu xảo không thể qua mặt được vị “Trọng tài ảo” này.
- Xác định bóng trong hay ngoài đường biên ngang/dọc: Đôi lúc tình huống bóng diễn ra quá nhanh khiến trọng tài biên dễ mắc sai lầm. Hàng chục máy quay cố định quanh 4 đường biên sẽ giúp nhận diện rõ đến từng cm.
Cách vận hành của Var là gì?
Trận đấu có Var tham gia sẽ bao gồm một phòng điều hành, góp mặt khoảng 3 trợ lý và 4-5 màn hình theo dõi. Bên cạnh đó trên sân luôn đặt màn hình var. Khi trọng tài chính dùng tay vẽ vào không trung hình chữ nhật, tức ông cho dừng trận và tiến đến khu vực xem video.
Không hẳn lúc nào hệ thống trợ giúp này cũng can thiệp, chỉ khi phát sinh tình huống mà tổ trọng tài chính bỏ qua. Ví dụ một pha bóng thành bàn không hợp lệ nhưng người cầm còi vẫn công nhận, var sẽ vào cuộc. Phòng điều hành truyền tín hiệu đến tai nghe trọng tài, cung cấp thông tin và yêu cầu ông xem xét lại.
Cần hiểu rõ hệ thống giám sát chỉ hỗ trợ cho trọng tài chính, chứ không thay thế được nhiệm vụ của người này. Cho dù sau khi tham khảo video var, quyết định sau cùng vẫn nằm ở “Vị vua áo đen”.
Giải đấu đầu tiên áp dụng Var là gì?
Ngay trong năm đầu tiên công bố, FIFA đã “Liều lĩnh” đưa luôn hệ thống này vào ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh World Cup 2018. Lập tức giải đấu trở nên cuốn hút hơn, với vô vàn tình huống độc đáo như sau:
- Thoát thua trong gang tấc: Không ít đội bóng năm đó phải cảm ơn Var vì các tình huống “Bẻ còi”, huỷ bỏ bàn thua dành cho họ. Thậm chí có những pha bóng cực nhạy cảm, nếu nhìn bằng mắt thường rất khó đưa ra kết luận.
- Số lần việt vị gia tăng đáng kể: Các quốc gia chuộng bóng đá tấn công, khoét sâu 2 hành lang cánh có lẽ rất ám ảnh với lỗi việt vị. Var bắt phạt chính xác từng chân tơ kẽ tóc, khiến nhiều tiền đạo tỏ ra lúng túng. Điều này cũng dẫn tới việc lượng bàn thắng bị huỷ vì việt vị liên tục xuất hiện.
- Lượng thẻ phạt trọng tài rút ra nhiều hơn: Như đã đề cập, ngoài 4 trọng tài chính, tổ var trong phòng điều hành liên tục giám sát hành vi các cầu thủ. Cá nhân nào chiêu trò, tiểu xảo, lối đá xấu lập tức phải chịu án phạt thẻ.
Những tranh cãi xoay quanh việc sử dụng Var trong bóng đá
Var là gì và nguồn gốc, cách thức hoạt động ra sao hẳn độc giả đã nắm rõ ở phần trên. Tiếp theo VZ99 sẽ đem đến những câu chuyện, tranh cãi thú vị xoay quanh việc FIFA phổ biến Var trong bóng đá.
Var khiến trách nhiệm của 2 trọng tài biên trở nên “Thừa thãi”
Tưởng chừng Var góp mặt làm giảm thiểu sự sai sót, gia tăng tính công bằng trong thi đấu sẽ được ủng hộ. Thế nhưng nhiều fan hâm mộ túc cầu cho rằng hệ thống này đang “Lấy đi” công việc của 2 trọng tài biên.
Nói cách khác giờ đây những người cầm cờ chạy dọc sân chỉ còn mang tính biểu tượng. Bởi bóng lăn ra ngoài hay chưa, việt vị hay không thì tổ Var sẽ quyết định. Thậm chí các tính huống bắt lỗi truy cản quá chính xác, ngay cả trọng tài chính cũng không kịp theo sát khiến “Vua áo đen” phải bẽ mặt.
Var ảnh hưởng đến đấu pháp của các đội bóng
Nếu theo dõi vòng loại World Cup, bạn sẽ nhớ đến hàng chục pha bắt việt vị liên tục trong một trận đấu. Các đội dùng đấu pháp treo tiền đạo cắm trên cao, phất bóng dài dường như chịu thiệt hại nhiều nhất.
Ngày trước theo luật bóng đá, việt vị chỉ xảy ra khi tiền đạo di chuyển sớm và vượt lên trên cầu thủ đối phương cuối cùng một thân hình. Thì ngày nay chỉ cần một bộ phận nhô ra trước, lập tức máy quay var sẽ vào cuộc.
Dù đã được làm quen trước luật lệ của var là gì, nững đội bóng buộc phải đổi chiến thuật để làm quen với quy định mới. Nhưng điều này vô tình khiến các tiền đạo đá cắm gặp khó khăn. Tiêu biểu như Cristiano Rolnaldo, anh này thường hay di chuyển sớm để thoát khỏi hàng phòng ngự đón bóng.
Áp dụng Var làm giảm cảm xúc người xem
Đành rằng thể thao luôn cần sự công bằng, nhưng quá sát sao, khắt khe sẽ khiến chúng giảm đi tính cảm xúc. Đây là nhận định chung của nhiều khán giả kể từ ngày var có mặt. Họ mong muốn chứng kiến các bàn thắng, hơn là những lần phất cờ, thổi còi việt vị từ trọng tài.
Thậm chí vô số tình huống bóng đã tiếp tục lăn vài phút, nhưng tín hiệu Var xuất hiện và khiến trận cầu bẻ ngoặc. Do vậy dù đúng hay sao, nhiều bạn vẫn muốn thưởng thức cuộc chạm trán liền mạch, ít bị ngắt quãng và thiếu vắng bàn thắng.
Var vẫn có lúc thiếu chính xác
Trên nhiều diễn đàn bóng đá, các thành viên lập luận Var vẫn có thời điểm sai lập không khác gì con người. Tại sao nhất thiết phải áp dụng công nghệ này khiến trận đấu trở nên khô khan?
Nhận định trên hoàn toàn có cơ sở, thực tế vẫn dễ bắt gặp giải đấu chất lượng nhưng hệ thống giám sát Video hoạt động thiếu chính xác. Lấy ví dụ như cặp đấu Liverpool vs Tottenham vòng 7 Ngoại Hạng Anh 2023, chính công nghệ trên đã khiến “Lữ Đoàn Đỏ” mất 1 bàn thắng hợp lệ.
Lý do thật sự khiến FIFA ưa chuộng Var là gì?
Theo các chuyên gia bóng đá nhận định, dù gây tranh cãi nhưng FIFA vẫn quyết tâm giữ Var trong bóng đá bởi:
- Triển khai var đến các giải bóng đá, quốc gia đem lại nguồn thu khổng lồ cho FIFA, từ khâu đào tạo đến cung cấp thiết bị.
- Đây là công nghệ nền tảng cho các dự án FIFA đang ấp ủ. Ví dụ tiện ích phân tích trận đấu, dự đoán kết quả từ kho dữ liệu có sẵn.
Lời kết
Var là gì và những tin tức thú vị bên lề đã được VZ99 tái hiện chi tiết trong bài. Hy vọng độc giả có cái nhìn tổng quan, chính xác về công nghệ làm thế giới bóng đá chuyển sang trang mới này.
Chào các bạn tôi là Võ Đăng Quang tác giả của Website Vz99.ws, Quang xin cảm ơn các bạn đã vào tham khảo thông tin từ Website. Tôi hi vọng rằng với sự ủng hộ từ các bạn Website sẽ càng ngày càng phát triển. Chúc mọi người thắng lớn tại nhà cái Vz99.